[TYLKO U NAS] Prof. G. Kucharczyk: Powstania w XIX w. pracowały nad kształtem polskiej tożsamości narodowej
Treść
W odniesieniu do powstań narodu polskiego, jakie miały miejsce w czasach zaborów, kształtowała się nasza kultura. Powstania pracowały nad kształtem polskiej tożsamości narodowej – powiedział w programie „Rozmowy niedokończone” na antenie TV Trwam i Radia Maryja prof. Grzegorz Kucharczyk, członek Polskiej Akademii Nauk. Jak dodał prof. Ryszard Zajączkowski z KUL, powstania w XIX w. stały się praktycznie koniecznością Polaków. Historycy odnieśli się w programie do odradzającej się w czasach zaborów niepodległej Rzeczpospolitej.
Trudno wyobrazić sobie historię Polski w XIX w. bez powstań – powiedział prof. Grzegorz Kucharczyk.
– Wydaje się to truizmem, ale trzeba dopowiedzieć, że powstania pracowały nad kształtem naszej tożsamości narodowej w wielu aspektach – w sensie myśli politycznej czy kultury politycznej. Były też wyrazem pewnej kultury politycznej. W odniesieniu się do nich kształtowała się także nasza kultura. Dialog polskiej kultury z Bogiem, o którym mówił św. Jan Paweł II w kontekście kultury polskiej XIX-wiecznej, odbywał się również w pewnym odniesieniu się do jednego z kluczowych pytań w polskiej historii okresu rozbiorowego: „Bić się czy nie bić?”. To pytanie pojawiało się właściwie już od schyłku I RP, od czasu Konfederacji Barskiej – wskazał członek Polskiej Akademii Nauk.
Bez powstań ciężko nam sobie również wyobrazić polską kulturę i literaturę w XIX w. i na początku XX w. – dodał prof. Ryszard Zajączkowski.
– Z okresu Konfederacji Barskiej zachowało się dużo anonimowych zazwyczaj tekstów. Bez względu na to, co my dziś powiemy o wykwicie literackim tamtych czasów, to trzeba powiedzieć, że świadczą one o temperaturze tamtej epoki. Co więcej, o temperaturze patriotycznej tamtych czasów. Z perspektywy historycznej możemy dziś różnie odnosić się do powstań – oceniać, czy był ich sens czy nie. Z drugiej strony należy pamiętać, że literatura zachowała niezwykłe świadectwa porywu patriotycznego. Ci ludzie nie mogli po prostu nie chwycić za broń. Oni wiedzieli, że w ich pokoleniu jest ogromna powinność moralna, aby podejmować niekiedy nawet działania straceńcze – zaznaczył prof. Zajączkowski.
Powstania w XIX w. stały się praktycznie koniecznością Polaków – dodał.
– One wynikały stąd, że wzmagał się terror zaborczy. Wywózki na Sybir, różnorodne szykany, które znalazły też oddźwięk w literaturze, to były fakty, które powodowały, że Polacy, zwłaszcza młodzi, czuli wielką potrzebę wyjścia naprzeciw oczekiwaniom narodu – zaznaczył prof. Ryszard Zajączkowski.
RIRM
Źródło: radiomaryja.pl, 15 kwietnia 2018
Autor: mj