Niepodległa Polska rozpoczęła się od Krakowa
Treść
Kraków świętuje 98 lat niepodległości miasta. Wyzwolenie z rąk austriackiego zaborcy przynieśli polscy żołnierze dowodzeni przez kapitana Antoniego Stawarza. 31 października 1918 Kraków przestał być częścią habsburskiej monarchii i stał się pierwszym niepodległym miastem w kraju. Polska niepodległa zaczęła się właśnie od Krakowa.
Wyzwolenie miasta wyszło z koszar w Podgórzu. Polscy żołnierze działający w konspiracji niepodległościowej w wojsku austriackim, przy wsparciu żołnierzy czeskich, ruszyli na Kraków. Można powiedzieć, że odbicie miasta nastąpiło pokojowo – mówi historyk Jan Jarosz.
– Kraków był pierwszym niepodległym miastem na terenie Polski, a to dzięki żołnierzom polskim i ówczesnemu porucznikowi Antoniemu Stawarzowi, którzy z Podgórza ruszyli na rynek i zajęli odwach. Garnizon austriacki nie widział sensu walki, więc skapitulowali – przypomina Jan Jarosz.
Polscy niepodległościowi konspiranci decydując się na wyzwolenie miasta ryzykowali sądem wojskowym, a nawet karą śmierci – wspomina wnuczka kapitana Antoniego Stawarza pani Maria Huk.
– Jak dziadek umarł, to ja miałam 9 lat, czyli tyle ile ma moja wnuczka (…). Dziadka wspominam bardzo czule. Dziadek w ostatnim okresie życia (a mieszkaliśmy razem – dawniej były mieszkania wielopokoleniowe) opowiadał mi bardzo dużo o I wojnie światowej, sam był na froncie serbskim – wyjaśnia Maria Huk.
Co roku, aby uczcić wyzwolenie miasta z rąk zaborcy Krakowianie odtwarzają symboliczną zmianę warty. Inscenizację historyczną prezentują grupy rekonstrukcyjne z Polski i Austrii. Symbolicznym elementem obchodów jest również bieg sztafetowy o replikę szabli kapitana Stawarza. W zawodach uczestniczą licealiści najstarszych krakowskich liceów, które powstały przed odzyskaniem niepodległości.
Jak podają zapisy w kronikach i pamiętnikach, 31 października 1918 roku, po czterech latach wojny, Krakowianie tłumnie wyszli na Rynek Główny, aby zamanifestować swoją radość z odzyskania wolności.
– Tu zgromadziły się wielkie tłumy, widzimy to na zdjęciach, które się zachowały: cały rynek był zapełniony ludźmi, pełnymi entuzjazmu i radości, że jest już niepodległa Polska.
Dalsze działania naprawy miasta po wyjściu zaborcy kontynuowała Polska Komisja Likwidacyjna, której zadaniem było likwidowanie austriackich instytucji w Krakowie.
TV Trwam News/RIRM
Źródło: radiomaryja.pl, 29 października 2016
Autor: mj